22. posiedzenie Sejmu

Projekt nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, nad którym pracowała Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, to jeden z głównych punktów 22. posiedzenia Sejmu. Posłowie będą również m.in. kontynuować prace nad podatkiem od sprzedaży detalicznej, rozwiązaniami służącymi wspieraniu przemysłu stoczniowego oraz nad wprowadzeniem minimalnej stawki godzinowej w umowach zlecenia i o świadczenie usług. Sejm zajmie się też w pierwszym czytaniu propozycją obniżenia CIT dla małych firm. W porządku obrad jest także m.in. dalsze rozpatrywanie projektu ograniczającego dostęp do e-papierosów.

Początek sejmowych prac nad projektami ustaw

Przepisy zapewniające stosowanie regulacji UE dotyczących dostępu do zasobów genetycznych
Zawiera je rządowy projekt ustawy o dostępie do zasobów genetycznych i podziale korzyści z ich wykorzystania (druk nr 644). Wprowadza on regulacje zapewniające kontrolę użytkowania w Polsce zasobów genetycznych z państw, które prawnie uregulowały dostęp do nich, zgodnie z protokołem z Nagoi. Projekt służy stosowaniu unijnego rozporządzenia nr 511/2014. Uzasadnienie przedstawi Minister Środowiska.

Rynek paliw ciekłych i gazu ziemnego ma być bardziej uporządkowany i przejrzysty
To cel poselskiego projektu nowelizacji ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druk nr 653). Wniesiona przez grupę posłów KP Prawo i Sprawiedliwość propozycja zakłada m.in. rozwiązania przeciwdziałające unikaniu opodatkowania lub wyłudzaniu VAT, unikaniu podatku akcyzowego, niewnoszeniu opłaty paliwowej czy unikaniu realizacji obowiązku tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy i paliw ciekłych oraz prowadzenia działalności bez wymaganej koncesji. W odniesieniu do rynku gazu ziemnego projekt znosi bariery prawne dostaw skroplonego LNG do Polski. Rozszerza też obowiązek utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego. Podczas pierwszego czytania na forum Sejmu projekt uzasadni poseł Maciej Małecki.

Europejskie poświadczenia spadkowe będą ujawniane w Rejestrze Spadkowym
Rządowy projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 668) przewiduje m.in., że w Rejestrze Spadkowym będą ujawniane także europejskie poświadczenia spadkowe, czyli dokumenty wydawane na podstawie przepisów unijnych z 2012 r., potwierdzające prawa do spadku. W rejestrze mają się ponadto znaleźć orzeczenia sądów i czynności notariuszy dotyczące zmiany, uchylenia lub sprostowania takich poświadczeń. Przepisy o Rejestrze Spadkowym, czyli publicznym rejestrze prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną, w którym ujawniane będą informacje na temat orzeczeń sądowych i dokumentów wydawanych przez notariuszy potwierdzających prawa do spadku, wejdą w życie 8 września 2016 r. W pracach nad projektem rząd reprezentuje Minister Sprawiedliwości.

Sejm o propozycjach zmian w zakresie izb rolniczych
Projekt nowelizacji ustawy o izbach rolniczych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 574), który jest propozycją grupy posłów KP Kukiz’15, wprowadza nowe zasady przeprowadzania wyborów do walnego zgromadzenia izb rolniczych oraz pozyskiwania środków finansowych na realizację ustawowych i statutowych zadań i celów tych izb. W pracach nad projektem wnioskodawców reprezentuje poseł Jarosław Sachajko.

Obniżenie podatku CIT z 19 na 15 proc. dla małych firm
Zakłada to rządowa propozycja zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (druk nr 669), nad którą Sejm rozpocznie prace. Projekt zakłada, że od 1 stycznia 2017 r. obniżoną do 15 proc. stawkę podatkową płacić będą firmy, których roczny obrót nie przekracza 1,2 mln euro. Stawką tą objęci będą także płatnicy CIT rozpoczynający działalność – pod określonymi w projekcie nowelizacji ustawy warunkami. W parlamentarnych pracach rząd reprezentuje Minister Finansów.

Kontynuacja prac nad projektami ustaw w drugim czytaniu

Sejm o propozycji nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym
Posłowie omówią w drugim czytaniu sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o projekcie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk nr 667), który powstał na podstawie wspólnie rozpatrzonych projektów: grupy posłów KP Kukiz’15 (druk nr 129), obywatelskiego (druk nr 550), grupy posłów KP Prawo i Sprawiedliwość (druk nr 558) oraz grupy posłów KP Polskiego Stronnictwa Ludowego (druk nr 569). Projekt w sposób całościowy reguluje organizację Trybunału Konstytucyjnego oraz tryb postępowania przed tym organem. Projekt przewiduje, że Trybunał będzie mógł orzekać w pełnym składzie, w składzie pięciu sędziów i w składzie trzech sędziów. W przypadku narad w pełnym składzie co najmniej czterech sędziów będzie mogło zgłosić sprzeciw wobec proponowanego rozstrzygnięcia. Orzeczenia mają co do zasady zapadać zwykłą większością głosów. W przypadku spraw, w których był uprzednio zgłoszony sprzeciw, dotyczących stwierdzenia niezgodności ustawy z Konstytucją lub umową międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, wymagana ma być większość 2/3 głosów. Terminy rozpraw mają być wyznaczane według kolejności wpływu spraw do Trybunału. Zasada ta ma nie dotyczyć m.in. wniosków w sprawie zgodności ustaw przed ich podpisaniem i umów międzynarodowych przed ich ratyfikacją z konstytucją. Nie obejmie także wniosków o zbadanie konstytucyjności ustawy budżetowej oraz ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Sprawozdanie komisji przedstawi poseł Bartłomiej Wróblewski.

Szef Służby Cywilnej będzie mógł zlecać KSAP realizację szkoleń centralnych w służbie cywilnej
Zgodnie z rządowym projektem nowelizacji ustawy o Krajowej Szkole Administracji Publicznej (pierwotny druk nr 571) warunkiem zlecenia KSAP szkoleń centralnych, nadzorowanych przez szefa Służby Cywilnej, ma być wcześniejsze zawarcie porozumienia między dyrektorem KSAP a szefem Służby Cywilnej, w którym określone zostaną zakres, warunki i tryb realizacji szkoleń. Szkolenia powierzane KSAP mają być finansowane w formie dotacji celowej lub ze środków pochodzących z części budżetowej państwa będącej w dyspozycji właściwego dysponenta. Pierwsze czytanie projektu przeprowadzono w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, która przyjęła go bez poprawek. Sprawozdanie komisji przedstawi posłanka Józefa Hrynkiewicz.

Usprawnienie pracy urzędów stanu cywilnego i poprawa obsługi obywateli
To cel rządowego projektu nowelizacji ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego (pierwotny druk nr 545). Projekt przewiduje m.in., że kierownik USC będzie mógł upoważnić pracownika urzędu do przenoszenia do centralnego rejestru stanu cywilnego aktów sporządzonych w papierowych księgach stanu cywilnego. Kierownik USC będzie miał też prawo do administracyjnego trybu unieważniania błędnych aktów stanu cywilnego oraz wzmianek dodatkowych, błędnie sporządzonych z przyczyn technicznych lub z powodu niewłaściwego zastosowania centralnego rejestru. Pierwsze czytanie projektu odbyło się w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, która przyjęła go z poprawkami. Sprawozdawcą komisji jest poseł Piotr Polak.

Odbudowa przemysłu okrętowego – w Sejmie o projekcie tzw. ustawy stoczniowej
W rządowym projekcie ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (druk pierwotny nr 557) zaproponowano przede wszystkim korzystne rozwiązania dotyczące podatku VAT oraz specjalnych stref ekonomicznych. Projekt ma umożliwić też rozwój ośrodków badawczo-rozwojowych związanych z budownictwem okrętowym oraz zapewnić wzrost zapotrzebowania na wykwalifikowanych pracowników. Rozpoczęte na forum Sejmu prace nad projektem były kontynuowane w Komisjach: Finansów Publicznych oraz Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Komisyjne poprawki na posiedzeniu plenarnym przedstawi poseł Krzysztof Zaremba.

Uporządkowanie przepisów dotyczących Państwowej Agencji Atomistyki
Wniesiony jako inicjatywa grupy posłów KP Prawo i Sprawiedliwość projekt nowelizacji ustawy – Prawo atomowe (pierwotny druk nr 570) zakłada m.in., że odwoływanie wiceprezesów Państwowej Agencji Atomistyki byłoby samodzielną kompetencją Ministra Środowiska. Obecnie podejmuje on taką decyzję na wniosek prezesa Agencji. Ponadto projekt przewiduje, że minister środowiska będzie powoływał i odwoływał, w pierwszym przypadku po zasięgnięciu opinii prezesa Agencji, członków – działającej przy prezesie jako organ opiniodawczy i doradczy – Rady do Spraw Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej. Projekt rozpatrywała w pierwszym czytaniu Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, która przyjęła go z poprawkami. Sprawozdanie komisji przedstawi poseł Wojciech Skurkiewicz.

Sejm o ograniczeniu dostępu i zwiększeniu nadzoru nad obrotem papierosami elektronicznymi
Służyć temu ma rządowy projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (pierwotny druk nr 432). Projekt przewiduje m.in. zakaz sprzedaży e-papierosów lub pojemników zapasowych (z płynem zawierającym nikotynę) osobom, które nie ukończyły 18 lat. Papierosów elektronicznych, podobnie jak tradycyjnych, nie będzie można palić w miejscach publicznych, np. na przystankach autobusowych. Ponadto, zgodnie z projektem, e-papierosy zostaną objęte zakazem reklamy, tak jak obecnie wyroby tytoniowe. Projekt był rozpatrywany w pierwszym czytaniu w Komisji Zdrowia oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które przyjęły go z poprawkami. Sprawozdanie komisji przedstawi poseł Tomasz Latos.

Polskie związki sportowe nie będą ustanawiały reguł dyscyplinarnych dotyczących dopingu w sporcie
To założenie przygotowanego przez grupę posłów KP Prawo i Sprawiedliwość projektu nowelizacji ustawy o sporcie (pierwotny druk nr 627). Projekt ma na celu ukształtowanie krajowych rozwiązań w zakresie stanowienia i realizacji reguł dyscyplinarnych dotyczących dopingu w sporcie w sposób zgodny z zasadami Światowego Kodeksu Antydopingowego. W myśl projektu polskie związki sportowe miałyby obowiązek uznawania i stosowania reguł ustanawianych przez Komisję do Zwalczania Dopingu w Sporcie zgodnie z Międzynarodową konwencją o zwalczaniu dopingu w sporcie, sporządzoną w Paryżu 19 października 2005 r. Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki wprowadziła do projektu poprawki. Sprawozdanie przedstawi poseł Jarosław Szlachetka.

Podwyższenie maksymalnej wysokości nagród pieniężnych przyznawanych przez Ministra Sportu i Turystyki za wybitne osiągnięcia sportowe
Jest celem kolejnego projektu nowelizacji ustawy o sporcie (pierwotny druk nr 628). Propozycja będąca inicjatywą grupy posłów KP Prawo i Sprawiedliwość zwiększa wysokość nagród pieniężnych za medale olimpijskie. Podstawę ustalenia wysokości nagrody pieniężnej stanowi kwota 2 300 zł. Obecnie wysokość nagrody nie może przekroczyć jej 14-krotności. Oznacza to, że maksymalna wysokość nagrody pieniężnej przyznanej przez ministra zawodnikowi za zdobycie złotego medalu igrzysk olimpijskich nie może przekroczyć 32 200 zł. Projekt określa maksymalną wysokość nagród na poziomie 35-krotności kwoty bazowej, czyli 80 500 zł. Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki nie wprowadziła do projektu poprawek. Sprawozdawcą komisji jest poseł Jacek Falfus.

Rozwiązania upraszczające i przyspieszające kolejowe inwestycje infrastrukturalne
Zostały one zaproponowane we wniesionym przez grupę posłów KP Prawo i Sprawiedliwość projekcie nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (druk pierwotny nr 648). Przewiduje on np. możliwość wydania przez nadzór budowlany, w określonych sytuacjach, pozwolenia na użytkowanie linii kolejowej mimo niespełnienia wymogów ochrony środowiska. Pierwsze czytanie projektu przeprowadzono w Komisji Infrastruktury, która przyjęła go z poprawkami. Przedstawi je poseł Grzegorz Schreiber.

Zmiany porządkujące w kompetencjach niektórych resortów
Sejm rozpatrzy komisyjne poprawki do projektu nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk nr 642). Przygotowany przez grupę posłów KP Prawo i Sprawiedliwość projekt wprowadza zmiany w dziale administracji rządowej budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo. Przewiduje m.in., że dział ten będzie obejmować sprawy rewitalizacji, z wyłączeniem spraw wynikających z realizacji polityki regionalnej w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych społecznie i gospodarczo. Zmiany wynikają z powołania nowych resortów (Infrastruktury i Budownictwa, Rozwoju oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji) i konieczności przeniesienia niektórych uprawnień. Pierwsze czytanie projektu odbyło się na posiedzeniu Sejmu, po czym trafił on do Komisji Infrastruktury. Sprawozdawcą komisji jest poseł Bogdan Rzońca.

Zmiany w ustawie o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego
Wprowadza je projekt wniesiony przez grupę posłów KP Prawo i Sprawiedliwość, który jest zawarty w druku nr 670. Zakłada on m.in.: rozszerzenie kompetencji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) o wykonywanie zadań w zakresie wspierania wdrażania Zintegrowanej Polityki Morskiej oraz w zakresie tzw. pomocy technicznej czy określenie limitu środków, które mogą być przyznane w ramach Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze”. Projekt został skierowany do pierwszego czytania w Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Sejm będzie pracować nad wprowadzeniem podatku od sprzedaży detalicznej dla branży handlowej
Zgodnie z rządowym projektu ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej (pierwotny druk nr 615) przedmiotem opodatkowania będzie miesięczny przychód ze sprzedaży detalicznej, czyli na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Przychód nie będzie obejmował należnego podatku VAT. W podstawie opodatkowania nie będzie uwzględniana sprzedaż na rzecz przedsiębiorców. Kwota wolna od opodatkowania to 17 mln zł miesięcznie. Będą dwie stawki podatku i dwa progi podatkowe: 0,8 proc. od nadwyżki przychodu w przedziale od 17 do 170 mln zł miesięcznie i 1,4 proc. od nadwyżki przychodu ze sprzedaży przekraczającej 170 mln zł miesięcznie. Po pierwszym czytaniu na posiedzeniu Sejmu projekt trafił do Komisji Finansów Publicznych.

Optymalizacja korzystania ze środków zgromadzonych w Funduszu Reprywatyzacji
To cel projektu nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji (pierwotny druk nr 659). Projekt grupy posłów KP Prawo i Sprawiedliwość przewiduje modyfikację źródeł pochodzenia środków gromadzonych na rachunku funduszu oraz celów, na których zaspokojenie są one przeznaczane. Wnioskodawcy zaproponowali m.in. rozwiązanie systemowe, dzięki któremu każda jednostka samorządu terytorialnego, która zawrze porozumienie z Ministrem Skarbu Państwa, będzie dofinansowana środkami funduszu w celu zaspokajania roszczeń byłych właścicieli. Projektowana ustawa umożliwi też Ministrowi SP wykorzystanie środków funduszu na działania inwestycyjne. Projekt został skierowany do pierwszego czytania w Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa.

Prace nad przepisami ułatwiającymi zaciąganie kredytów zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach rolnych
Sejm zajmie się także sprawozdaniem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskich projektach ustaw zawartych w drukach 660672673, wniesionych odpowiednio przez grupy posłów KP Nowoczesna, Platforma Obywatelska oraz Prawo i Sprawiedliwość.

Wszystkie trzy projekty modyfikują przepis, w myśl którego suma hipoteki na nieruchomości rolnej nie może przewyższać wartości rynkowej tej nieruchomości. Przepis ten sprawia, że banki powstrzymują się od udzielania kredytów, których zabezpieczeniem miałyby być hipoteki ustanowione na nieruchomościach rolnych. Posłowie Nowoczesnej i Platformy Obywatelskiej proponują w swoich projektach podniesienie maksymalnych sum takich hipotek. Projekt grupy posłów KP Prawo i Sprawiedliwość proponuje uchylenie tego przepisu, a tym samym umożliwienie kształtowania sumy hipoteki na nieruchomości rolnej przez strony umów, bez ingerencji państwa.

Ponadto projekt z druku 660 m.in. modyfikuje ustawową definicję nieruchomości rolnej oraz rozszerza katalog wyłączeń od przysługującego Agencji Nieruchomości Rolnych prawa pierwokupu udziałów i akcji spółek będących właścicielami nieruchomości rolnych. Poselska propozycja zawarta w druku 672 dotyczy m.in. wyłączenia spod obowiązywania ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa transakcji, które są następstwem czynności prawnych podjętych przed wejściem w życie tego aktu prawnego, czyli przed 30 kwietnia 2016 r. Ostatnia z poselskich propozycji, zawarta w druku nr 673, dotyczy m.in. wyłączenia spod reżimu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego m.in. nieruchomości będących drogami wewnętrznymi.

Od 1 stycznia 2017 r. minimalna stawka godzinowa dla pracujących na określonych umowach zlecenia i o świadczenie usług, w tym samozatrudnionych
W myśl rządowego projektu nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk nr 600) od przyszłego roku minimalna stawka godzinowa wyniesie 12 zł brutto, powiększona o kwotę waloryzacji o wskaźnik wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę. Minimalna stawka godzinowa ma być waloryzowana corocznie. Po pierwszym czytaniu na posiedzeniu Sejmu projekt trafił do dalszych prac w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

Posłowie o zgodzie Sejmu na ratyfikację przez prezydenta RP protokołu akcesyjnego Czarnogóry do NATO
Tej kwestii dotyczy rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego w sprawie akcesji Czarnogóry, podpisanego w Brukseli 19 maja 2016 r. (pierwotny druk nr 645). Decyzja o przyjęciu Czarnogóry do NATO została podjęta przez ministrów spraw zagranicznych państw NATO na sesji 2 grudnia 2014 r. Projekt został skierowany do pierwszego czytania w Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych.

Sejm zapozna się z dokumentami sprawozdawczymi przedstawionymi przez GIODO i Radę Ministrów

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych przedstawi sprawozdanie ze swojej działalności w roku 2014 (druk nr 116) i w roku 2015 (druk nr 582). Dokumenty zawierają m.in. informacje o strukturze organizacyjnej, pracownikach i budżecie GIODO oraz dane statystyczne dotyczące działań podejmowanych w okresie sprawozdawczym. Sprawozdania rozpatrywała Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, która wniosła o ich przyjęcie. Stanowisko komisji zaprezentuje na forum Sejmu poseł Andrzej Matusiewicz.

Minister Zdrowia zaprezentuje sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w 2014 r. (druk nr 205). W dokumencie opisano najważniejsze informacje dotyczące realizacji zadań wynikających z ustawy, w porównaniu do lat poprzednich. Komisje: Polityki Społecznej i Rodziny oraz Zdrowia wnoszą o przyjęcie sprawozdania. Rekomendację komisji przedstawi przed Sejmem posłanka Urszula Rusecka.

Głosowania
W bloku głosowań Sejm m.in. zdecyduje w sprawie wniosku o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza (druk nr 662). Wniosek złożyła grupa posłów KP Platforma Obywatelska. Trafił on do Komisji Obrony Narodowej w celu rozpatrzenia.

Ponadto posłowie rozstrzygną w sprawie wniosku premier Beaty Szydło o odwołanie przez Sejm za zgodą Senatu Magdaleny Gaj ze stanowiska prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, w związku ze złożoną rezygnacją (druk nr 678). Dokument został skierowany do rozpatrzenia w Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii.

W drodze głosowania Izba podejmie też decyzję odnośnie wyboru posła oskarżyciela w postępowaniu przed Trybunałem Stanu w sprawie pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej byłego ministra Skarbu Państwa Emila Wąsacza. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej zdecydowała o przedstawieniu Sejmowi kandydatury posłanki Haliny Szydełko (druk nr 633).

Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących


Podczas 22. posiedzenia Sejm wysłucha ponadto informacji rządu w sprawie „stosunku rządu do kwestii upamiętnienia ofiar ludobójstwa dokonanego na polskich obywatelach przez zbrodniarzy z OUN-UPA na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej oraz reakcji polskich władz na szerzenie się zbrodniczej ideologii banderowskiej”. O jej przedstawienie wnioskował KP Kukiz’15. Przedstawiciele rządu będą też odpowiadać na pytania poselskie w sprawie m.in. stanu wdrażania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych przez administrację rządową. Posłowie mają też pytać o takie kwestie jak np. zawieszenia małego ruchu granicznego z Rosją, Białorusią i Ukrainą. Poselskie pytania będą też dotyczyć ewentualnej inicjatywy rządu dotyczącej negocjacji umów dwustronnych między Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w związku z referendum w Wielkiej Brytanii z 23 czerwca 2016 r. Pełna lista pytań w sprawach bieżących jest dostępna tutaj.

www.sejm.gov.pl