Niecały miesiąc temu Sejm uchwalił rządowy projekt ustawy dotyczący zapewnienia lepszej ochrony uprawnień alimentacyjnych, a także skuteczniejszego ścigania osób uporczywie uchylających się od obowiązku płacenia alimentów.
Jak wynika z danych Ministerstwa Sprawiedliwości, w Polsce ok. milion dzieci nie otrzymuje należnych im alimentów. Skuteczność egzekucji komorniczych w tej dziedzinie też jest wyjątkowo niska – stanowi ok. 19,5% na tle unijnego 90%. Wobec tego problemu rząd postanowił znowelizować Kodeks karny, tak by nowe przepisy umożliwiły lepsze i efektywniejsze ściganie dłużników.
Dotychczas obowiązujący przepis (art. 209 Kodeksu karnego) stanowi, że karze podlega ten, kto uporczywie uchyla się od obowiązku opieki oraz naraża przez to osoby, którym należą się alimenty, na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Oba wymienione kryteria były dotychczas rożnie interpretowane w orzecznictwie, co sprawiało, że w wielu przypadkach prokuratura odmawiała wszczęcia postępowania albo sprawy umarzała.
Nowelizacja ma na celu uniemożliwienie uciekania sprawcom tych przestępstw w bezkarność. Zgodnie ze zmianami, karze będzie podlegała osoba, której długi alimentacyjne przekraczają równowartość trzech świadczeń okresowych albo która zalega ze świadczeniem innym niż okresowe przez ponad 3 miesiące. Doprecyzowano również, że obowiązek alimentacyjny powstaje w wyniku orzeczenia sądowego, ugody zawartej przed sądem lub innym organem, a także innej umowy zawartej między podmiotami prawnymi (np. umowy między rodzicami dziecka).
Narażanie osoby uprawnionej do otrzymywania alimentów na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych zostało uznane natomiast za kwalifikowaną formę przestępstwa i będzie podlegało surowszej karze – do 2 lat pozbawienia wolności. Jednocześnie zaproponowano dodanie przepisu pozwalającego dłużnikowi na uniknięcie kary, jeśli spłaci on swoje długi szybko i w całości (w terminie 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego).
Reprezentacje wszystkich sejmowych kół i klubów poselskich poparły ten projekt bez wnoszenia poprawek, wobec czego prawie jednogłośnie, podczas 38. posiedzenia Sejmu 23 marca 2017 Izba uchwaliła ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o pomocy osobom uprawionym do alimentów.
