Minione tygodnie obfitowały w podsumowania i przeglądy działalności ministerstw. Podczas ostatniego dnia przeglądu resortów premier Beata Szydło rozmawiała z ministrem rolnictwa i rozwoju wsi Krzysztofem Jurgielem oraz ministrem środowiska Janem Szyszko o dotychczasowych działaniach, ale i planach na 2017 rok.
Poniżej obrazowe zestawienie zrealizowanych zadań w obu resortach
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
- Ochrona polskiej ziemi. 30 kwietnia 2016 r. weszła w życie rządowa ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw; jej założenia
– wstrzymanie sprzedaży nieruchomości Zasobu na okres 5 lat;
– przeciwdziałanie spekulacjom gruntami rolnymi;
– wzmocnienie pozycji gospodarstw rodzinnych;
– zasada, że nabywcą nieruchomości rolnych może być przede wszystkim rolnik indywidualny;
– nieruchomości rolne mogą być także nabywane przez inne podmioty np. Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego oraz przez osoby bliskie zbywcy.
- Powrót do polityki zrównoważonego rozwoju – wyrównywanie szans.
Aktywny udział MRiRW w pracach nad Planem na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, a następnie Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.
6 z 8 kierunków interwencji w celu szczegółowym II Strategii „Rozwój społecznie i terytorialnie równoważony” dotyczy obszarów wiejskich. Rozwój rolnictwa został zapisany w działaniach w wielu obszarach celu szczegółowego I SOR „Trwały wzrost gospodarczy oparty na dotychczasowych i nowych przewagach”, a w obszarze Małe i Średnie Przedsiębiorstwa wyodrębniony został kierunek interwencji dedykowany konkurencyjności rolnictwa (4. Konkurencyjne gospodarstwa rolne i producenci rolno-spożywczy). „Żywność wysokiej jakości” została zaliczona w SOR do jednego z 10 sektorów strategicznych. Promocja branży „polskie specjalności żywnościowe” została dodana w obszarze „Ekspansja zagraniczna”.
- Ubezpieczenia rolnicze. 15 marca 2016 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, w wyniku którego:
- dopłaty będą przysługiwały producentom rolnym w wysokości do 65% składki w przypadku zawarcia przez producenta rolnego umowy ubezpieczenia zawierającej pakiet rodzajów ryzyka i określenia przez zakład ubezpieczeń stawki taryfowej nie przekraczających 9% sumy ubezpieczenia.
- Wsparcie wsi dla wsi (finasowanie rolnictwa). W projekcie budżetu na rok 2017 na rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne przewiduje się uzyskanie kwoty 48,4 mld zł (z czego ok. 20,2 mld zł ze środków UE).
Traktując wydatki na zadania realizowane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako priorytetowe w obszarach objętych expose, przede wszystkim zwiększono wydatki na realizację ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w celu ochrony dochodów producentów rolnych. Ponadto, w pełnych kwotach potrzeb zapewniono wydatki na realizację dopłat bezpośrednich i Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
- Program rozwoju głównych rynków rolnych w Polsce na lata 2016–2020. Obecnie polskie rolnictwo zajmuje 7 miejsce pod względem wartości globalnej produkcji w UE. Ministerstwo rolnictwa przygotowało Program rozwoju głównych rynków rolnych w Polsce na lata 2016-2020
- Łagodzenie skutków ASF. Ministerstwo rolnictwa było inicjatorem dwóch specustaw rządowych w celu łagodzenia skutków ASF w Polsce.
13 września 2016 r. weszły w życie przepisy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 23 września 2016 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Rozwiązania zawarte w ustawie usprawnią działania Inspekcji Weterynaryjnej i pomogą w walce z chorobami zakaźnymi zwierząt, w szczególności z afrykańskim pomorem świń (ASF). Inspekcja Weterynaryjna będzie mogła lepiej identyfikować podmioty prowadzące działalność nadzorowaną (np. gospodarstwa, targowiska, miejsca gromadzenia i punkty skupu zwierząt), a także usprawni typowanie gospodarstw do kontroli wymogów wzajemnej zgodności.
- Otwieranie nowych rynków zbytu dla produktów rolno-spożywczych. Promocja zagraniczna sektora rolno-spożywczego. W wyniku przeprowadzonej ofensywy dyplomatycznej, intensywnych rozmów z przedstawicielami administracji, dyplomacji, biznesu oraz służbami weterynaryjnymi i fitosanitarnymi krajów trzecich nt. dostępu polskich produktów rolno-spożywczych do rynków zagranicznych od listopada 2015 r. uzyskano dostęp do 23 rynków zbytu (m.in. Kuba, Japonia, Indonezja, Salwador, Maroko, Chiny).
Polska żywność od lat zyskuje coraz większe uznanie na światowych rynkach, o czym świadczy rosnący eksport polskich produktów rolno-spożywczych, który w roku 2015 wyniósł blisko 24 mld euro. - Rada Dialogu Społecznego w Rolnictwie. Celem powołania Rady jest stworzenie płaszczyzny do dialogu pomiędzy Ministrem Rolnictwa a organizacjami działającymi w środowisku rolniczym, zwiększenie oddziaływania społecznego na procesy podejmowania decyzji dotyczących rolnictwa, obszarów wiejskich i sektora rolno-spożywczego oraz stworzenie platformy do rozpatrywania problemów związanych z funkcjonowaniem w/w obszarów.
- Wzmocnienie pozycji rolnika – pakiet 5 ustaw, Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolno–spożywczymi. W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowano projekt ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi z uwagi na potrzebę uregulowania relacji między uczestnikami łańcucha dostaw żywności i wyeliminowania z tego obszaru stosowania nieuczciwych praktyk handlowych.
- Oświadczenie ministrów rolnictwa Francji, Niemiec i Polski, dotyczące wspólnych działań na rynkach rolnych. 9 czerwca br. w Warszawie odbyło się spotkanie Ministrów Rolnictwa państw Trójkąta Weimarskiego. Podczas spotkania uzgodniono i podpisano „Oświadczenie Warszawskie Ministrów Rolnictwa Francji, Niemiec i Polski dotyczące wspólnych działań na rynkach rolnych”. Oświadczenie zawiera 14 punktów dotyczących wspólnych działań do podjęcia na rynkach rolnych, w tym dotyczących uruchomienia środków na ich stabilizację. Najważniejsze postulaty obejmują:
- uruchomienie kolejnego pakietu wsparcia bezpośredniego,
- zwiększenie zakresu działań interwencyjnych,
- podwyższenie poziomu pomocy de minimis do 30 tys. Euro,
- działania wspierające rozwój eksportu.
MINISTERSTWO ŚRODOWISKA
- Porozumienie Paryskie. Delegacja z Ministerstwa Środowiska, której przewodniczył minister prof. Jan Szyszko, wynegocjowała w imieniu polskiego rządu w grudniu 2015 r. Porozumienie paryskie. Porozumienie jest pierwszym aktem prawa międzynarodowego, który faktycznie ma szansę doprowadzić do działań, które zahamują narastanie globalnego ocieplenia. Jednocześnie Porozumienie pozostawia jego stronom swobodę w doborze działań, które pozwolą ten cel osiągnąć. Porozumienie będzie realizowane z poszanowaniem specyfiki polskiej gospodarki opartej na węglu.
- Wprowadzenie możliwości stosowania przez gminy trybu in-house do ustawy Prawo zamówień publicznych. Rozszerzono katalog instrumentów prawnych pozostających w dyspozycji gmin o nowe narzędzie, możliwość realizacji zadań własnych gminy za pomocą kontrolowanego przez siebie podmiotu (tzw. in – house). Gmina będzie mogła, a nie będzie zmuszona, do organizacji przetargu na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Zmiana ta ma na celu wyposażenie gminy w możliwość samodzielnej realizacji zadań w zakresie zorganizowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.
- Ministerstwo Środowisko stanowczo reaguje na ASF. Podjęcie zdecydowanych działań mających na celu powstrzymanie epidemii afrykańskiego pomoru świń w Polsce, polegających na zmniejszeniu populacji dzika.
- Wsparcie ekologicznych projektów. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (jednostka resortu środowiska) w 2016 roku przeznaczy ogółem ponad 3,5 mld złotych na finansowanie różnorodnych przedsięwzięć proekologicznych, z czego 2,3 mld złotych to są środki krajowe, a 1,2 mld złotych – pieniądze z Unii Europejskiej.
- Rekordowe wsparcie dla parków narodowych. Lasy Państwowe (jednostka resortu środowiska) przekażą w tym roku kwotę 65 mln zł parkom narodowym. To ponad dwukrotnie więcej niż w ubiegłym roku. Ze środków tych zostaną zrealizowane przedsięwzięcia służące ochronie przyrody oraz rozwojowi infrastruktury turystycznej na terenie parków narodowych.