Otwarte fundusze emerytalne – kto dziedziczy oszczędności po zmarłym?

Pieniądze zgromadzone przez nas na kontach w otwartych funduszach emerytalnych podlegają dziedziczeniu. Niestety niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę, a OFE nie mają interesu w informowaniu o tym fakcie bliskich i członków rodzin swoich zmarłych klientów. Warto więc bliżej przyjrzeć się procesowi dziedziczenia pieniędzy zgromadzonych w funduszach emerytalnych. Poniżej kilka przydatnych informacji:
1. Wypłata oszczędności osobom uposażonym nie wymaga prowadzenia sprawy spadkowej i jest zwolniona z podatku od zysków kapitałowych, ponadto od transferowanych lub wypłacanych bezpośrednio środków nie trzeba płacić podatku dochodowego.
2. Należy sprawdzić, czy zmarły był członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Na rachunku w funduszu znajduje się przeciętnie blisko 37 tys. zł. Jeżeli nie wiemy, do którego OFE należał zmarły, można zgłosić się do ZUS z prośbą o udzielenie takiej informacji.
3. Pieniądze podlegają dziedziczeniu, o ile zmarły klient OFE nie zakończył kariery zawodowej i nie zaczął pobierać świadczenia z tytułu zakończenia pracy. Po pierwsze należy wysłać pisemną informację o śmierci członka funduszu do Polskiego Towarzystwa Emerytalnego zarządzającego OFE, wraz ze skróconym aktem zgonu (oryginał lub poświadczona kopia). Można je wysłać pocztą, e-mailem, bądź faksem. Wykaz pozostałych dokumentów, w zależności od tego, kto będzie ubiegał się o wypłatę środków po zmarłym, znajduje się na stronach internetowych poszczególnych OFE. Można także zadzwonić na infolinię funduszy.
4. Osobami, które mogą się ubiegać o wypłatę środków po zmarłym członku funduszu to:
Małżonek zmarłego członka funduszu – jeśli w okresie członkostwa w funduszu obowiązywała ustawowa wspólność majątkowa, małżonkowi przysługuje połowa środków zgromadzonych w okresie obowiązywania wspólności majątkowej. Przekazanie środków następuje w formie wypłaty transferowej na rachunek małżonka w OFE, a w przypadku braku członkowska w jakimkolwiek OFE i braku wykazania w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia dyspozycji wypłaty konkretnego OFE, do którego należy dokonać wpłaty, wtedy fundusz otworzy rachunek na nazwisko małżonka zmarłego członka i dokona transferu środków na ten rachunek.
Były małżonek zmarłego członka OFE – jeżeli w okresie członkostwa w funduszu, podczas trwania małżeństwa obowiązywała ustawowa wspólność majątkowa (jeśli nie została zniesiona przez separację, rozwód, umowę majątkową małżeńską wyłączającą wspólność majątkową), małżonkowi bądź byłemu małżonkowi przysługuje część środków zgromadzonych w okresie obowiązywania wspólności majątkowej. Środki są przekazywane w taki sam sposób, jak to omówiono powyżej, po przedłożeniu w OFE dokumentu, z którego wynika, jaka część środków z okresu obowiązywania wspólności majątkowej przypada małżonkowi bądź byłemu małżonkowi na podstawie dokonanego podziału majątku wspólnego.
Osoba uprawniona wskazana przez zmarłego członka OFE – gdy zmarły członek funduszu wskazał osobę do otrzymania środków na wypadek swojej śmierci, środki te wg określonego przez zmarłego udziału procentowego przekazywane są w formie wypłaty bezpośredniej osobie uprawnionej.
Małoletnia osoba uprawniona wskazana przez zmarłego członka funduszu – gdy zmarły członek funduszu wskazał osobę małoletnią do otrzymania środków na wypadek swojej śmierci, środki te wg określonego przez zmarłego udziału procentowego, przekazywane są w formie wypłaty bezpośredniej osobie uprawnionej.
Spadkobierca zmarłego – jeżeli zmarły członek OFE nie wskazał osób uprawnionych do otrzymania środków na wypadek swojej śmierci, środki pieniężne są wypłacane w formie wypłaty bezpośredniej spadkobiercom zmarłego członka funduszu na podstawie prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku bądź zarejestrowanego Aktu Poświadczenia Dziedziczenia. W przypadku, gdy śmierć członka funduszu nastąpiła przed dniem 17 lutego 2001 roku i zmarły członek funduszu nie wskazał osób uprawnionych do otrzymania środków na wypadek swojej śmierci, środki pieniężne są wypłacane w formie wypłaty bezpośredniej członkom najbliższej rodziny zmarłego, w pierwszej kolejności małżonkowi i dzieciom, w przypadku ich braku – rodzicom i wnukom.
Oprac. na podst. ustawy z dn. 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych